nr4 • 2022 • Redactief
36e jaargang nr. 4 (maart 2022)
thema: De bedoeling van de verbeelding
Jeroen Hagendijk
Redactief
Op 24 februari 2022 werden we wakker met het nieuws dat Rusland Oekraïne was binnengevallen. Hoewel op satellietbeelden de enorme Russische troepenopbouw gesignaleerd was, en president Biden Europa had gewaarschuwd voor een daadwerkelijke oorlog met als doel de hoofdstad van Oekraïne, werden we er toch nog door verrast. Alsof we ons niet konden voorstellen dat zoiets echt zou gebeuren. Ik merkte dat ik op zondag 27 februari een flink gedeelte van de dag de situatie in Oekraïne op de voet volgde, en daar werd ik alleen maar somber van. Zeker toen Poetin zijn nucleaire eenheden in hoge staat van paraatheid bracht. Opeens was een wereldoorlog niet meer ondenkbaar. Wat verbeeldt Poetin zich? Wat voor wereldbeeld houdt deze duivel erop na? Halverwege de zondag heb ik mijn telefoon maar weggelegd. Ik voelde opeens wel wat sympathie voor het RD dat op zondag de website altijd dichtgooit. Gezegend beleid, dacht ik. De zondag is bedoeld om de gedachten en de geest te prikkelen met andere verbeelding. Met beelden van het evangelie en het koninkrijk dat ons daarin beloofd is. Daarom gaan we op zondag naar de kerk. En daarom zingen we liederen en doen we thuis ons best om op zondag vast iets van het koninkrijk te vieren. ‘Gelukkig hebben we een liedboek en de geur van basilicum,’ zei mijn eega toen we aan tafel gingen. Die zondag merkte ik hoe belangrijk de verbeeldingskracht is om te kunnen blijven geloven in het evangelie Jezus Christus.
De scribenten in dit nummer schreven hun bijdrage vóór 24 februari. Het gaat dus nergens over Oekraïne. Maar over het belang van de verbeelding gaat het volop. Arjan Markus schrijft dat mensen verbeelding nodig hebben om zich ergens aan over te geven. Zijn artikel is meer dan zomaar een missionaire strategie. Zijn artikel is een pleidooi voor verbeelding als onmisbaar deel van ons geloofsleven. Het is Willem Jan Otten, vertelde Arjan, die over de verbeelding schreef dat deze niet alleen nodig is om God te kennen, maar zelfs bedóeld is voor God.
Maar is deze aandacht voor de verbeelding geen gelijkschakeling met de tijdsgeest waarin geloofskennis wordt verwaarloosd en persoonlijke ervaringen en gevoelens uitgangspunt voor keuzes geworden zijn? Van zo’n gelijkschakeling is geen sprake. Verbeelding hoeft kennis niet uit te sluiten en gaat tegelijk ook dieper dan de onmiddellijke ervaring. En toch leek het ons goed om enkele criteria voor de verbeelding op te stellen. We vroegen Arjan Plaisier om dat voor ons te doen en dat leverde een mooie bijdrage op. Hij schrijft over de bloedige verbeelding van de grote ideologieën van de vorige eeuw: hoe actueel is dat opeens weer! Hij schrijft over drie elementen die de christelijke verbeelding op gang brengen: de liturgie, de Bijbel als boek dat de verbeelding prikkelt, en het Woord in Jezus Christus zelf. Plaisiers artikel wordt gevolgd door die van Bram van de Beek, die zijn uitgangspunt níet neemt in wat wij ons kunnen voorstellen, maar in God die zich aan ons voorstélt. Hij besluit: ‘Als we gebrek aan voorstellingsvermogen hebben, dan kan dat alleen als we de Bijbel niet lezen.’
Auteur Arie Kok schreef een mooie bijdrage over verbeelding in preken. Pieter Versloot voerde een gesprek met de jonge kunstschilder Egbert Modderman. Jan Veldman, die jarenlang als kunstvakdocent werkzaam is geweest, betoogt dat verbeelding een cruciale rol speelt, bij de inwijding van leerlingen in de religieuze dimensie. Dan zijn er ook nog de vaste rubrieken, die met veel zorg zijn samengesteld. Al met al een vol en lezenswaardig nummer, dat in deze donkere tijd hopelijk tot een lichtere verbeelding spreekt.
1 maart 2022
J.J. Hagendijk is predikant van de Hervormde Gemeente Willige Langerak en eindredacteur van Kontekstueel.
Mailadres:
- Hits: 995